Page 46 - 2022年10月《占芭》
P. 46
9exkrkvjko | 占芭阅读
ຼົ່
dkoln[gonjv'0v'lt8yxaopk ຖຳຫຳກວຳ “ຄົນຫຸນຍົນ” ທີ່ກຳວມຳໃນຂັ້ນເທິງເຫຳ
ນີ້, ຫຼືບຳງທີອຳດຈະແມນເພື່ອອອກລຳຫຳສິ່ງທີ່ແປກໆ
" dkogxaoc[[vaf8t3o,af " ເທຳນນ, ຫຍອນວຳ ລກສະນະດຳນມຳລະຍຳດຂອງມນ
່
ັ
ົ
້
ັ
ັ
ື
ຼ
ຼ
ແມນສູງກວຳລັກສະນະດຳນນ�ຳໃຊຕົວຈິງຢຳງຫຼວງຫຳຍ,
�
ຄວຳມຄຳດເຄື່ອນ ແລະ ຄວຳມຫຼູຍຫຽນຂອງມັນກຂ້ອນ
ຂຳງໃຫຍໄປພອມ,ຈຶ່ງຈະຄອຍໆຖືກປະຖິ້ມໃນປະຫວັດ
ສຳດເທື່ອລະກຳວ. ຄັນຊັ້ນ, ອຸປະກອນອັດຕະໂນມັດ
ຕຳງໆ ເຊັ່ນ: ໂຄມວຽນ, ໂມງຕັ້ງແບບອັດຕະໂນມັດ ແລະ
ົ້
ອື່ນໆ, ກສຳມຳດເວຳໄດວຳ ພວກມັນເປັນປະດິດຖະກ�ຳ
�
ທີ່ຂ້ອນຂຳງກຳວໜຳແລວ. ສະນັ້ນ, ເມື່ອມຳຮອດທຸກວັນ
ນີ້, ຫຼັກກຳນໃຊງຳນຂອງພວກມັນຍັງເໝຳະສົມໃຊໃນອຸ
ຼ
ປະກອນກົນຈັກຫຼວງຫຳຍປະເພດ.
ໂຄມວຽນເປັນເຄື່ອງຫຼິ້ນຂອງຊວງເວລຳວັນບຸນປະ
ເພນີໃນສະໄໝບູຮຳນຈີນ, ຮູບຊົງພຳຍນອກຄຳຍຄືໂຄມ
ົ້
ພະລຳຊະວັງທີ່ມີຮູບກົມ ຫຼື ຮູບຫຼຳຍຫຼຽມ, ມັນເຂຳສູຊີວິດ
ຂອງຜູຄົນແມນປະມຳນຢູໃນສະໄໝລຳຊະວົງຊົ່ງ(The
Song Dynasty, ປີ ຄ.ສ. 960 - ປີ ຄ.ສ.1279). ກຳນປະດດ
ິ
ໂຄມວຽນແມນປຳສະຈຳກຜູຄນປຳກົດເຫັນພະລັງແຮງ
ົ
�
ຂອງອຳກຳດຮອນບ່ໄດ. ຫຼັງຈຳກໄຕທຽນຢູພຳຍໃນໂຄມ
ໄຟແລວ, ອຳກຳດທີ່ຖືກເພີ່ມຄວຳມຮອນຈະຢືດກອນຂະ
ຫຍຳຍຕົວຂຶ້ນ, ລອຍຂຶ້ນສູຂຳງເທິງຂອງໂຄມໄຟ, ຊຸກດັນ
ໃບພັດທີ່ຢູດຳນເທິງໃຫໝູນວຽນຂຶ້ນ, ເຊິ່ງຈະພຳໃຫແກນ
່
ັ
ີ
ູ
ັ
່
ົ
ົ
ກຳງ ແລະ ເຈຍຕດທເປນຮູບຄນ ແລະຮູບມຳທຢເທງເພຳ
ີ
ິ
ນັ້ນຈະໝູນວຽນໄປພອມ, ຮູບເງົຳຂອງພວກມັນຖືກທອດ
ໄປຍັງຝຳໂຄມໄຟ, ຖຳເບິ່ງຈຳກພຳຍນອກ, ຄືວຳມີຫຳຍ
ຼ
ຄົນກ�ຳລັງແລນໄລຕຳມນ�ຳກັນຢູ. ອຳກຳດຮອນຈະລະ
ິ
ັ
ີ
ີ
ບຳຍອອກຈຳກສນເທງ, ແຕອຳກຳດເຢນຈະເພມເຕມ
່
ົ
້
ຈຳກສົ້ນລຸມ, ໝູນໄປວຽນມຳ, ທຽນໄຟບ່ດັບ, ໂຄມວຽນ
�
ກບ�່ຢຸດ. ອັນນີ້, ສຳມຳດເອີ້ນໄດວຳ ເປັນກຳນໝູນໃຊ
�
ແບບດັ້ງເດີມກຽວກັບຫຼັກກຳນທ�ຳງຳນຂອງເຄື່ອງຍົນ
ແບບກັງຫັນອຳຍຮອນທັນສະໄໝ.
① ກຳນເປັນແບບອັດຕະໂນມັດໂດຍຜຳນກະແສນ�້ຳ
ໄຫຼ, ກຄື ເລື່ອງເລຳຂອງໂມງຕັ້ງອັດຕະໂນມັດໃນປະເທດ
�
ົ່
ຈີນ, ເຊິ່ງເຕັມໄປດວຍສະຕິປັນຍຳ ແລະ ຄວຳມສະຫຼຳດ
vtmy[kpI6[rk[
ຂອງຜູຄົນສະໄໝບູຮຳນ. ໃນສະຕະວັດທີ 2, ທຳນ ຈຳງ
�
້
�
ຮູບ ① ຫສັງເກດກຳນດຳລຳສຳດດ້ວຍແຮງນຳ ເຫີງ(Zhang Heng) ນັກດຳລຳສຳດສະໄໝລຳຊະວົງ
ັ
້
ົ
图① 水运仪象台 CFP 图 ຕງຮນ(The Eastern Han Dynasty , ປີ ຄ.ສ. 25 - ປີ ຄ.ສ.
220) ໄດປັບປຸງດັດແປງເຄື່ອງສະແດງປຳກົດກຳນດວງ
ຮູບ ② ຮູບແຕ້ມຂອງໂຄມວຽນ
ິ
图② 走马灯插画 CFP 图 ດຳວຊະນດໜຶ່ງ—ເຄື່ອງຫູນທຽນຢີ(Huntianyi, ເຄື່ອງ
44
