Page 37 - 2025年2月《高棉》
P. 37
B½t’manBiess |高棉视点
ជាំំ
ជីី
ំ
ង
តា
់
់
ញ
ដោ
�
បូងា
ា
ា
ប្រព
ំ
�ង
ដោកូ�ងប្រពប្រត្តិដោឡាកដែ��ប្រត្តិូវបានូ�កតាំងបូងាញដោ�កងសារម្លឹនូះីររ៉ាជីវងស ៦ កងប្រកុងណានូជីីង ដោ�ត្តិិជាំំងស ូ ូ ូ ូ
ដោកូ
ំ
ូវបា
នូ�ក
�ប្រត្តិ
ប្រត្តិដោឡា
កដែ�
ក
ុងណា
នូ
ប្រក
ង
ុ
ង
ង
ស
ត្តិិ
ដោ
�
ម្លឹនូះី
រ
ងសារ
ុ
ុ
រ៉ាជី
ក
ុ
ស ៦
វ
ង
ុ ុ ុ ុ
江苏省南京市六朝博物馆中展出的瓦当 CFP 图
江苏省南京市六朝博物馆中展出的瓦当 CFP 图
ឹ
់
ើ
ូ
ំ
ើ
់
របូគំំនូរដោ�ដោ�ដោកូ�ងប្រពប្រត្តិដោឡាកដោនូ� ម្លឹ�នូប្រគ្នានូដែត្តិមានូ ប្រពប្រត្តិដោឡាកបានូ�ងកាត្តិ�ំដោ�រការអភីវឌ្ឍឍពីកប្រម្លឹ�ត្តិទាបូ
�
ូ
ំ
ះ
�
ះ
់
ះ
៉ុ
ត្តិដៃម្លឹឹខ្លាងដោសាភី�ភាពបូដោណា�ដោ� ដែ�ម្លឹទាំងបានូបូងើបូនូវ ូ ដោ�កប្រម្លឹ�ត្តិ�ាស់ នូងពីភាពសាម្លឹញ្ចាដោ�ភាពសគំសាញ។
ុ
ុ
អត្តិានូ័យវបូូធិម្លឹ�ប្រជាំ�ដោប្រ� នូ�ងប្រកាសដែប្រក�ដោ�ៀត្តិផ្ទះង។ ឧទាហ៊ូរ� ដោ�កងរជីើកា�ថ្នាង "ដោកូ�ងត្តិ�ក��ក" ប្រត្តិូវ
៌
់
៍
ំ
៏
់
ុ
ំ
ូ
់
៍
ូ
ើ
ឧទាហ៊ូរ� របូសខ្លានូទាំង ៤ រួម្លឹមានូ "នាគំដៃបូត្តិង" "ខ្លា ឹ បានូដោគំដោប្របូប្របាស់យ៉ាង���លាយ។ ដោប្រកាយម្លឹក "ដោកូ�ង
ំ
ូ
៉
ុ
ូ
ូ
ូ
�
ច
ស" "បូកសីជីដោឈួៀ" នូ�ង "ដោសៀនូអ" (របូសត្តិាបូញ្ច�គ្នាដៃនូ ប្រសក�ក" ប្រត្តិូវបានូដោគំដែកដៃចុជាំដោប្រចើនូដោ�ើកតាម្លឹដែបូបូវ � �ាសាស្ត្ស ិ
ូ
់
ូ
ុ
ច
់
ូ
ិើ
�
ុ
ា
អដោ�ក នូ�ងពស់) ដែ��ដោគំដែត្តិងដែត្តិដោម្លឹ�ដោឃុំើញដោ�ដោ�ើ ដែ��បានូបូងាញពីការប្រចបាចបូញ្ច�គ្នានូវការត្តិបូដែត្តិង នូង
ើ
ូ
�
ុ
់
ើ
ះ
ិ
�
់
ំ
ើ
ុ
ូ
ប្រពប្រត្តិដោឡាកកងរជីកា�ហានូ ត្តិំណាងឱ្យយ�សទាំង ៤ នូងរ�វ ូ ការដោប្របូប្របាសជាំកដែសងដៃនូដោកូ�ង�ំបូ�ផ្ទះ�កងប្របូដោ�សច�នូ
ុ
ុ
ំ
ូ
ូ
ើ
ុ
័
ុ
ទាំង ៤។ របូផ្ទាឈួកដោ�ដោ�ើប្រពប្រត្តិដោឡាកកងរជីើកា�ថ្នាង សម្លឹយបូរ៉ា�។
ុ
ច
អាច�ឹ�បូញ្ជាំងពីការផ្ទះសពាផ្ទះាយ នូ�ងឥ�ធ�ព�ដៃនូវបូូធិម្លឹ ៌
ុ
សៀ�ឿ�ងតំណ�់ទឹឹ� 滴水瓦
ី
ុ
ប្រព�ព�ធសាសនា។ ដោ�ើសពដោនូ�ដោ�ៀត្តិ ពាកយដោពចនូ�ាៗ
៍
ជាំដោប្រចើនូដោ�ដោ�ើប្រពប្រត្តិដោឡាក ក៏អាចបូងាញពកិីប្របាថ្នារបូស ់ "ដោកូ�ងត្តិ�ក�ក" ប្រត្តិូវបានូ�កដោ�ដោប្រកាម្លឹដោកូ�ង
ំ
់
ា
ំ
់
�
ី
ុ
ំ
ជីនូជាំត្តិ�ច�នូសម្លឹយបូរ៉ា�ចដោពា�ជីីវ � ត្តិ��ាប្របូដោសើរផ្ទះងដែ�រ។ ប្រពប្រត្តិដោឡាក ដែ��ប្រត្តិូវបានូរចនា នូ�ងដោប្របូប្របាស់សប្រមាបូបូងារ ូ
ុ
ើ
់
៏
ំ
័
៉
ិ
ដោលាកសាស្ត្សាចារយ �ីវ ឈួីងជី អុកប្រសាវប្រជាំវដោ� ��កដោភីឹ�ងពដោ�ើ�ំបូ�ផ្ទះះ�ដោ��ីយ៉ាងរ�នូ ដោ�ើម្លឹូីដោចៀសវាង
ូ
ូ
ូ
ី
ះ
វ � �ាសានូបូរ៉ា�វ � �ាដៃនូបូ�ត្តិយសភាវ � �ាសាស្ត្សសងីម្លឹ កឱ្យយ��កដោភីឹ�ងបូ�នូ�ងជីញ្ជាំងដោ�យផ្ទា�់ ដែ��អាចការពារ
ិ
�
ឌ
៉
ំ
ុ
ុ
ើ
ា
ះ
៏
ើ
់
ច�នូ យ�ដោឃុំើញថ្នា ដោកូ�ងប្រពប្រត្តិដោឡាក ក�ចជាំ�ប្រម្លឹង ់ ជីញ្ជាំងបានូ។ ម្លឹ�នូដែត្តិបូដោណា�ដោ� ដោកូ�ងត្តិ�ក��កក៏អាច
៉ុ
ំ
ំ
ូ
់
ស��ូ�ដោផ្ទះសងៗដោ�ៀត្តិដែ�រ ដែ��អាច�ឹ�បូញ្ជាំងព�សសនូ� ធានាបានូនូវ�ហ៊ូរ�កដោភី�ងដោ�យរ�នូ ដោហ៊ូើយកាត្តិ់បូនូយ
ា
ូ
ូ
ី
ឹ
ច
�
ំ
ូ
ុ
ើ
ះ
�
ំ
ា
ួ
ុ
ំ
ដោស�ាក�ចចសងីម្លឹម្លឹួយចនូនូ។ ជាំម្លឹួយនូងការអភីវឌ្ឍឍដៃនូសងីម្លឹ សមាធិបូនូកដោ��ំបូ�ផ្ទះះ�។ �ដោច� ដោកូ�ងប្រពប្រត្តិដោឡាក នូង
�
ូ
�
ូ
ុ
ំ
ើ
ំ
ុ
័
៏
�
ំ
នូងដោស�ាក�ចច ប្រពម្លឹទាំងការដោកនូដោឡូើងដៃនូត្តិប្រម្លឹូវការរបូស ់ ដោកូ�ងត្តិ�ក�ក គំជាំដែផ្ទះក�សខ្លានូដៃនូប្របូពនូធការពារស�ង ់
�
់
ឺ
់
ប្របូជាំជីនូចដោពា�ដោសាភី�ភាពស��ូ�សាបូត្តិយកម្លឹះ ដោកូ�ង បូរ៉ា�។
ុ
ំ
ា
37
37