Page 55 - 2024年4月《高棉》
P. 55
bg¥Üccin |中华之窗
ុ ិ
ើ ូ
ត្បូ
ង”
ិ
ិ
បូ
បូ
នូនូ�
ិ
�
�
ង
ំប
់
�
“
ផ្លា
ចៃវ
់
ុ
ុ
ក
នូ
មី
�
�
ក
�
រោ រោ�ស្រាកុងណានូនូ�ង ត្បូំបនូ�យត្បូជនូ�ត្បូជួង កាង�� �បូករ�ងគម�វ ិ លកព្វង�ដែមរង�បូកមី “ចៃវ ូ ផ្លាទ្យាឹកដែ�ក” នូិង“នាគំរោភីំើង”
ព្វ
ំ
ំ
�
វ
គំរោភីំើ
ល
�
ុ
�
�ង
ិង“នា
�ដែមរ
ិ
ង
ករ
ុ
ង
ុ
គម
ុងណា
ស្រាក
ឹកដែ�ក”
នូ
ជ
័
ង
ើ
វ
វ
័
ទ្យា
យ
ត្បូ
ួង
ិ
វ
កា
វ
ិ
ជ
នូ�ត្បូ
在广西壮族自治区南宁市,民间艺人表演非遗“打铁花”和“香火龙” 新华社 图
在广西壮族自治区南宁市,民间艺人表演非遗“打铁花”和“香火龙” 新华社 图
�ំ
រោណ្យ ិ
ើ ូ
មីចៃវ
វឌ្ឍឍ
វ
ើ
ើ
ក
ិ
រ
ក
ិ
ិង
�
�
់
ត្បូំបនូ�បាយចូត្បូរខាំងណា�់”។
ត្បូ ំប នូ ់ �ប ាយ ចូ ត្បូរខា ំ ំ ងណា � ់”។ រោ រោ�កបានូបញ្ជាក់ថា នូិង�ំរោណ្យរវ ិ វឌ្ឍឍនូ៍រប��បូកមីចៃវ ូ ផ្លាទ្យាឹកដែ�ក ��នូ។
៍រប
នូ
់
ិ
�កបា
បូ
ិ
់ថា
ំ
��នូ
នូ
ឹកដែ�ក
។
ា
នូ
ទ្យា
ើ
បញ្ជា
ផ្លា
ា
់
ត្បូ
់
ូ
�
ប
វអ
ដែត្បូ
់
ល
ខ
ា
រោង
ូ
�
�ក
ខ
“ “កំងរោព្វល�ដែមរង រោ�ទ្យា�ខ្ពព��ទ្យាដែត្បូមនូ�ស។ ស្រាគំខ្ពំរោធិវើ� រោ រោ�ឆ្នាំ១៩៩៣ រោ�កបានូចូះផ្តាយនូវអត្បូបទ្យា «ការ�រោងប
ខ្ពព
ុ
ទ្យា
�ឆ្នា
�
�
ខ្ព
បា
ធ
ធ
ទ្យា�
ុ
ូ
ូ
រោ
ុ
ំ
ង
ំរោធិវើ�
ះផ្ត
ុ
ំ
ប
ាយនូ
១៩៩៣
ស។
កំ
ំ
ទ្យា
ំ
ង
ុ
រោ
នូ
ា
រោព្វ
នូចូ
�ដែមរ
«ការ
�
ម
ស្រាគំ
ុ
ំ
ុ
ុ
ុ
ុ
ព្វ�ផ្លា
ទ្យា
��នូ
ំ
ំ អ
ឹកដែ�ក
ើ
ើ
៌
កំ
»
នូ
រោ
�ៀវ
ិង
�
បូធិម
«វ
ង
រោ
ទ្យា �ស្រាប ឹ ក ា រ ួ ម ខ្ព ុ ុ ំ ំ ំរោធិ វ វ ើ�អ ំ ំ កបញ្ជា ា ា នូ ិង � ស្រាម ប �ស្រាម ួល រោ � រោព្វ ល អព្វ�ផ្លាទ្យាឹកដែ�ក ��នូ» កំងរោ�ៀវរោ� «វបូធិម នូិង
ឹ
៌
ទ្យា�ស្រាបការួម ខ្ពំរោធិើ�អកបញ្ជា នូិង�ស្រាមប�ស្រាមួល រោ�រោព្វល
ុ
ុ
ខ្ព
ំ
់
ទ្យា�
ុ
ង
»។
ុ
ំ
ងកា
ការ
គំ
យ�
ឆ្ល
ទ្យា
ឹ
�អបអរ
ប
សនា
នា
តាមរ
់
រោភី
ំ
ត្បូ
ះ
ង
ិ
ំ
ត្បូា
ើ
ឺ
ផ្លា
នូ
ចៃ
ុ
ស្រាប
ដែស្រាប
ឹកដែ�ក
ទ្យា
រោគំ�ំនាគំឆ្លងកាត្បូរោភី�ងផ្លាទ្យាឹកដែ�ក អកទ្យា�សនាទ្យាះចៃ�អបអរ វ វត្បូាប�ណ្យរោខ្ពត្បូរ�ណានូ»។ តាមរយ�ការខ្ពត្បូខ្ពស្រាបងដែស្រាបង
ើ
រោគំ�
ំ
ំ
ត្បូខ្ព
ិ
ក
�ង
ំ
ំ
ុ
ឹ
ណា
អ
�ណ្យរោខ្ពត្បូរ�
ឺ
ំ
ុ
ុ
ិ
រប�រោ�ក �បូកមីចៃវ ូ ផ្លាទ្យាឹកដែ�ក��នូ ស្រាត្បូូវបានូ
�ង�បាយរ�ក�យស្រាគំបៗគ្នា ដែ�លបានូរោធិឱ្យយរោ�ក
ើ
វ
� ូ ូ ង �ប ាយ រ ក � យ ស្រាគំប ់ ់ ៗគ្នា ំ ំ ដែ�លបា នូរោធិ វ ើ ឱ្យយ រោ �ក រប � រោ ់ ់ �ក � ិ បូ ក មីចៃវ ផ្លា ើ ូ ើ ទ្យា ឹកដែ�ក ��នូ ស្រាត្បូ ូវបា នូ
�
់
ំ
នូ ឹក រោ � ើញ ទ្យា ិ ិ � ឋភា ព្វ ដែ �ល ធា ំ ំ ប ់ ់ រោ � ើញ តា ង ព្វ �ក ុ ុ មា រភា ព្វ ”។ ក ត្បូ ់ ់ ស្រាតា�� យល ក ខ ខ ណ្យ ៍ ៍ អ ក សរ � ូ ូ ង ចូ ា � ់ �� ់។ រោ �
នូឹករោ�ើញទ្យា�ឋភាព្វដែ�លធាបរោ�ើញតាំងព្វ�កមារភាព្វ”។
កត្បូស្រាតា��យលកណ្យអកសរ�ងចូា���់។ រោ�
ើ ូ
ើ ូ
២០០៨
ំ
រ
ម
រោល
រ
ើក
ង
រោ រោ�ឆ្នាំ១៩៨៩ រោ�កបានូ�ដែមងការចៃវ ូ ផ្លាទ្យាឹករោ�មង ឆ្នាំ២០០៨ �បូកមីចៃវ ូ ផ្លាទ្យាឹកដែ�កដែ�លរោលើក�រោណ្យ� ុ ំ ំ ុ
រ
រ
១៩៨៩
ំ
រោ
ំ
�
ំ ឆ្នា
�ឆ្នា
ំ
ំ
រោ
ផ្លា
�
ការ
�កបា
ើ
ំ
ើ
ឹកដែ�កដែ�ល
ទ្យា
ចៃវ
ិ
ិ
បូ
�
នូ�ដែម
ក
រ
ីចៃវ
រ
ម
ង
�
ំ
រោណ្យ
ទ្យា
ើ
ផ្លា
ើ
ឹក
់ ូ
រោទ្យា
់
រោទ្យាៀត្បូ។ តាំងព្វ�រោព្វលរោនាះរ�ត្បូ�លរោ�កស្រាគំូ ល� វាូនូហា រោ រោ�យស្រា�ុក��នូ រោខ្ពត្បូរ�ណានូរោនាះ ស្រាត្បូូវបានូ�ក់- ់-
ូវបា
នូរោនា
ល�
រោនា
ូ
ត្បូ�ល
�
តា
ូ
�យ
វ
វ
ឺ
ះរ
ំ
ង
ស្រាត្បូ
ុ
ូ
ះ
��នូ
ៀ
ត្បូ
។
�ុក
ស្រា
វា
ស្រាគំ
ព្វ�រោព្វ
់
ហា
�ក
់
រោ
នូ�ក
ណា
ុ
នូ
ឺ
រោខ្ពត្បូរ�
ល
�ឆ្នា
រ
ំ
�ក
នូ
ួ
ម
មការ
ំ
ល
ចូ
១៩៩៥
រោ
ំ
ូ
ូ
ព្វរោ
ប�លកងប�រោ�ះរោបត្បូិកភីណ្យវបូធិមអរបថាក�ត្បូ
បា
ួលមរ
ិ
ទ្យាទ្យាួលមរណ្យភាព្វរោ�ឆ្នាំ១៩៩៥ រោ�កមនូបានូចូលរួមការ ប � ូ ូ េ េ ល ក ំ ំ ុ ុ ង ប � ា ា � � រោ � ី ី ះរោ បត្បូ ិក ភីណ្យ ឌ ឌ វ ប ូធិ ម ៌ ៌ អ រ ូ ូ ប � � ថា ំ ំ ក ់ ់ �ត្បូ ិ ិ
ទ្យាទ្យា
ិ
នូ
ភា
ណ្យ
ូ
ចៃវ ូ ផ្លាទ្យាឹកដែ�ករោទ្យា។ បដែនូរ រោស្រាកាយព្វ�ស្រាគំទ្យាទ្យាួលមរណ្យភាព្វ
ូ
ចៃវ ផ្លា ើ ូ ើ ទ្យា ឹកដែ�ក រោទ្យា ។ ប ូុ ដែនូរ រោស្រាកា យ ព្វ�ស្រាគំ ទ្យាទ្យា ួលមរ ណ្យ ភា ព្វ ស្រាក ុម ទ្យា� ២ រប � ់ ស្រា ់ បរោទ្យា�ចូ ិ នូ ។ រោ �ក � ូ ូ ង ជ� នូជ ូ ូ នូ ក ៏ ៏
ិ
ូុ
ស្រាកុមទ្យា� ២ រប�ស្រាបរោទ្យា�ចូនូ។ រោ�ក �ង ជ�នូជនូ ក
ំ
នូ�ំ
រោ
ដែ�ក
ា
�
ម
ព្វ
រោ�កព្វា�មដែ�ងរកចូស្ត្ងានូ�ំដែ�ក រោ�ើយបានូរោរៀបចូ ំ ំ ទ្យាទ្យា ួលងារ �អ ំ កប នូ ររោ វនូចៃ នូ� ិ ប ូ ក ម ីរោ បត្បូ ិក ភីណ្យ ឌ ឌ វ ប ូធិម ៌ ៌
រោ
�ក
ដែ
ចូស្ត្ងា
ើ
ើ
វ
�
ងរក
វ
ទ្យាទ្យាួលងារ�អកបនូររោវនូចៃនូ�ិបូកមីរោបត្បូិកភីណ្យវបូធិម
ចូ
នូរោរ
ៀប
�ើយបា
ូ
ូ
ើ
ំ
ិ
ំ
ប រោង ើើ ត្បូ�ស្រាក ុម �ដែមរ ង � ិ ិ បូ ក មីចៃវ ផ្លា ើ ូ ើ ទ្យា ឹក រោ � រ រ ថ្មីី� ម ួយ។ អ រ ប � ថា ំ ំ ក ់ ់ �ត្បូ ិ ស្រាក ុម ទ្យា� ៥ រោ �ឆ្នា ំ ំ រោនា ះ។ �រោស្រាចូើនូ ឆ្នា ំ ំ ក នូំ ងមក
បរោងើត្បូ�ស្រាកុម�ដែមរង�បូកមីចៃវ ូ ផ្លាទ្យាឹករោ�ថ្មីី�មួយ។
អរបថាក�ត្បូស្រាកុមទ្យា� ៥ រោ�ឆ្នាំរោនាះ។ �រោស្រាចូើនូឆ្នាំកនូំងមក
�
ជ�
ើ ូ
ំ
យក
រោនូ
ូ
រោណា
ូ
ូុ
នូ
បា
នូនា
ះ
ះ
ះរោទ្យា
ីចៃវ
�ក
មនូដែត្បូបរោណាះរោទ្យា រោ រោ�កបានូរោ�ដែ�ងរកឯក�រ រ រោ�ក �ង ជ�នូជនូ បានូនាំយក�បូកមីចៃវ ូ ផ្លាទ្យាឹកដែ�ករោនូះ
ម
ះ
ទ្យា
រោ
ផ្លា
ើ
ក
�
ិ
ូុ
�
ិ
ិ ម
ិ
បូ
នូដែត្បូប
ដែ
វ
�
នូរោ
វ
នូជ
ូ
ូ
ង
ងរកឯក
�
�កបា
�
ឹកដែ�ក
ទ្យា
ពា
ក
នូ
ត្បូ
ព្វ
ពាកព្វនូរោ�ស្រាគំបទ្យាកដែនូង រោ�យបានូចូងស្រាកងអត្បូបទ្យា «ការ ប ងា ា ា ញ ជ ូ នូ ម នូ � សកា នូ ដែត្បូរោស្រាចូ ើនូ ។ រោ �កបា នូ ប ណ្យ រ រ ុ ុ ះ ប ណា ល
់
់
់
់
័
ធ
�
ុ
ង
ធ
រោ
ុ
នូចូ
័
ប
ស្រាគំ
«ការ
ស្រាក
ដែនូ
រ
ប
់
ំ
រ
រោ
ូ
ា
បងាញជនូមនូ�សកានូដែត្បូរោស្រាចូើនូ។ រោ�កបានូបណ្យះបណាល
�យបា
ា
ក
ំ
់
ងអ
ង
�
ទ្យា
�
ើ ូ
ិ
ីចៃវ
នូ
��នូ
ស្រា
នូ
»
ើ
�វ
ិ
ស្រា�វស្រា�វអព្វ��បូកមីចៃវ ូ ផ្លាទ្យាឹកដែ�ក ��នូ» ដែ�ល អំ កប នូររោវនូ� បូ ក មីស្រាបចៃព្វណ្យ � � �រោស្រាចូើនូរ ូប រោទ្យា ៀ ត្បូ នូិងបានូ
ដែ�ល
ស្រា�វ
ក
��
បូ
ិ
ិ
ទ្យា
ឹកដែ�ក
ំ
ំ
អ
ម
អំកបនូររោវនូ�បូកមីស្រាបចៃព្វណ្យ�រោស្រាចូើនូរូបរោទ្យាៀត្បូ
ិងបា
ព្វ
ផ្លា
នូ
ង
នូ
មានូអកសរ�ងមួយមឺនូត្បូួ។ អត្បូាបទ្យារោនូះបានូបងាញ�ង ជ ួយឱ្យ យ ម នូ � ស កា នូ ដែ ់ ់ ត្បូ រោ ស្រា ចូ ើនូ មា នូ ឱ្យ កា � ទ្យា � ស នា រោ ទ្យា � ភា ព្វ
ជួយឱ្យយមនូ�សកានូដែត្បូរោស្រាចូើនូមានូឱ្យកា�ទ្យា�សនារោទ្យា�ភាព្វ
ុ
ុ
មា
អ
ងា
ា
ត្បូា
ួយ
ញ
ុ
ា
ួ។
ម
ឺនូត្បូ
ុ
ប
ក
ូ
សរ
ះបា
អ
ប
ង
ម
�
ូ
�
ទ្យារោនូ
វ
ត្បូរិ�
ូ
ស្រាប
ស្ត្�រ
៏
៏
�
យ
វ
់
់
�កចូា�់នូវស្រាបវត្បូរិ�ស្ត្�រ�យរអដែងវង អត្បូានូ័យវបូធិម ៌ ៌ ផ្លាទ្យាឹកដែ�ក�៏អ�រយ៕
�ក
ចូ
់នូ
ូ
ា
�
ូ
�
៏អ
ទ្យា
ឹកដែ�ក
�
រ
យ៕
េ
េ
ើ
ដែងវ
ង
ូ
រអ
អ
បូធិម
ើ ផ្លា
ត្បូានូ
័យវ
55
55
55