Page 30 - 2024年3月《占芭》
P. 30
9exkrkvjko | 占芭阅读
້
ີ
ື
ຳ
ທົ່າງເສ່້ນນ້ໄດເຮັັດໃຫຼິ້ທົ່່ງພຽງພາກ້ກ້າງ, ເຂົ້ດຕ້າເວ່ັນຕ້ົກ້, ທົ່າງໃຕ້ຂົ້ອງປຽງຢູ່າງ(Pyongyang)ເກ້ົາຫຼິ້ເໜ້ອ,“ກ້າແພງ
້
້
້
່
່
່
ີ
່
່
ື
ອາຊິີກ້າງ ແລັະ ທົ່ວ່ໂລັກ້ເຊິ່ອມຕ້ເຂົ້້າຫຼິ້າກ້ັນຢູ່າງແໜ້ນແຟນ. ເມອງຈີນທົ່າງນອກ້”ທົ່ມຄຸວ່າມຍ່າວ່ຮັອດໜ້ງໝ່ນກ້ວ່າກ້ິ
່
້
່
້
່
ື
(ເຂົ້ດຕ້າເວ່ັນຕ້ົກ້: ໃນສ່ະໄໝ່ລັາຊິະວ່ົງຮັ້ນໝ່າຍ່ເຖືິງກ້ານ ໂລັແມັດ. ກ້າແພງເມອງຈີນຂົ້ອງລັາຊິະວ່ົງຮັ້ນທົ່ຍ່າວ່ໄປຮັອດ
ຳ
່
່
ິ
ເອນແບບກ້ວ່ມລັວ່ມຂົ້ອງເຂົ້ດຕ້າເວ່ັນຕ້ົກ້ທົ່ອອກ້ຈາກ້ດານ ທົ່ດຕ້າເວ່ັນຕ້ົກ້ ແລັະ ກ້າແພງໄຟສ່ັນຍ່ານທົ່ລັຽບຕ້າມແລັວ່
້
ຳ
່
ຳ
່
ຢູ່າງກ້ວ່ນ(Yangguan),ດານຢູ່ເໝ່ນກ້ວ່ນ(Yumenguan) ທົ່າງ, ກ້າຍ່ເປັນດານໜ້າທົ່ລັາຊິະວ່ົງຮັ້ນດາເນີນກ້ານ ແລັະ
່
ິ
່
່
້
້
ນະຄຸອນຕຸ້ນຫຼິ້ວ່ງ(Dunhuang)ຂົ້ວ່ງກ້ານຊິ່(Gansu). ຂົ້ະຫຼິ້ຍ່າຍ່ໄປສ່່ເຂົ້ດຕ້າເວ່ັນຕ້ົກ້, ເປັນເສ່້ນທົ່າງປອງກ້ັນ
່
້
ີ
ກ້ອນຄຸ.ສ່ 126 ປີ, ຈາງຊິຽນ (Zhang Qian) ໄດເດນ ຂົ້ອງເສ່້ນທົ່າງສ່າຍ່ໄໝ່ໃນສ່ະໄໝ່ບ່ຮັານ. ດ່ງນ້ນ, ສ່ຽງກ້ະ
້
່
່
່
່
ທົ່າງກ້ັບນະຄຸອນສ່າງອັນ (Chang'an) ຫຼິ້ັງຈາກ້ 13 ປີທົ່ ່ ລັງອດ, ດັງໄປທົ່ວ່ທົ່ະເລັຊິາຍ່ທົ່ກ້ວ່າງໃຫຼິ້ຍ່ ແລັະ ຂົ້າມຜານ
່
້
້
້
່
່
່
່
່
ົ
້
່
່
ັ
ິ
ໄປປະຕ້ບດພາລັະກ້ິດກ້ານທົ່ດຢູ່ເຂົ້ດຕ້າເວ່ັນຕ້ກ້, ເປັນຄຸງ ພຜາທົ່ສ່ງຊິັນ, ລັຽບໄປຕ້າມທົ່າງເສ່້ນນ້, ໄດແຕ້ມໂຄຸງຮັາງ
່
່
້
້
ທົ່າອດທົ່ນາເອົາຄຸວ່າມຮັ ແລັະ ຂົ້ມນຈາກ້ພາຍ່ນອກ້ກ້ບ ຂົ້ອງມວ່ນຮັບພາບກ້ານແລັກ້ປຽນທົ່າງທົ່ລັະກ້ິດກ້ານຄຸາ
່
ຸ
້
ຳ
່
່
ຳ
ິ
ັ
່
່
້
້
້
ມາ, ໄດຂົ້ະຫຼິ້ຍ່າຍ່ສ່າຍ່ຕ້າຂົ້ອງຄຸົນຈີນອອກ້ໄປຫຼິ້າຍ່ພັນກ້ິ ແລັະ ກ້ານແລັກ້ປຽນທົ່າງອະລັຍ່ະທົ່ຳາ.
ິ
້
້
່
ິ
່
ໂລັແມັດ. ໃນຕ້ອນນ້ນ, ຮັອງເຕ້ຮັ້ນອ່ (Wu) ແຫຼິ້ງລັາຊິະວ່ົງ ດານຢູ່າງກ້ວ່ນ ແລັະ ດານຢູ່ເໝ່ນກ້ວ່ນທົ່ຕ້້ງຢູ່ນະຄຸອນ
່
່
້
່
່
່
້
່
່
ຮັ້ນຜ່ມຄຸວ່າມສ່າມາດ ແລັະ ກ້ົນລັະຍຸ່ດອັນກ້າວ່ໄກ້ໄດເລັມ ຕຸ້ນຫຼິ້ວ່ງແຂົ້ວ່ງກ້ານຊິ, ແມນດານທົ່ຕ້້ງໃນສ່ະໄໝ່ລັາຊິະວ່ົງ
່
່
່
ີ
່
່
້
້
້
ົ
້
ັ
ສ່ງຄຸາມຍ່ົກ້ທົ່ບໄປປາບພວ່ກ້ສ່ງໜ້ສ່າມຄຸງຕ້າມລັາດບ, ຮັ້ນ, ເຊິ່ງເປັນປະຕ້່ທົ່ເດນທົ່າງໄປທົ່ວ່ທົຸ່ກ້ຫຼິ້ົນແຫຼິ້ງຂົ້ອງເຂົ້ດ
່
ົ
ີ
່
ັ
່
ຳ
່
ິ
່
ື
ຂົ້ັບໄລັພວ່ກ້ເຂົ້ົາໄປໂມເປີຍ່(Mobei,ໝ່າຍ່ເຖືິງເຂົ້ດອັນກ້ວ່າງ ຕ້າເວ່ັນຕ້ົກ້, ພວ່ກ້ມັນຕ້້ງຢູ່ເໜ້ອກ້ັບໃຕ້ທົ່ດລັະໜ້ງ ແລັະ ປະ
່
້
້
້
່
່
ໃຫຼິ້ຍ່ທົ່າງເໜ້ອຂົ້ອງທົ່ະເລັຊິາຍ່ໂກ້ບແລັະ ທົ່ະເລັຊິາຍ່ທົ່າງ ສ່ານສ່ອດຄຸອງກ້ັນຈາກ້ໄລັຍ່ະໄກ້, ຫຼິ້ັງຈາກ້ທົ່ອອກ້ຈາກ້ສ່ອງ
ື
່
້
ີ
່
່
່
ທົ່ດເໜ້ອຂົ້ອງຈີນ). ເພອເພມທົ່ະວ່ກ້ານປອງກ້ັນບົນພນ ດານ, ກ້ເຂົ້້າສ່ເຂົ້ດຕ້າເວ່ັນຕ້ົກ້ທົ່ກ້ວ່າງໃຫຼິ້ຍ່, ເກ້ືອບວ່າທົ່ກ້ໆ
ໍ
ຸ
່
ື
ິ
້
່
່
ີ
້
່
່
່
່
້
ີ
່
່
່
່
ີ
ຳ
ື
ຳ
ຖືານທົ່ມກ້ານສ່ອມແປງກ້າແພງເມອງຈີນທົ່ມມາແຕ້ລັາ ລັາຊິະວ່ົງໄດຖືືເອົາສ່ະຖືານທົ່ແຫຼິ້ງນ້ເປັນດານທົ່ສ່າຄຸັນ. ທົ່ະ
່
່
່
້
້
່
່
່
ີ
່
ີ
ຊິະວ່ົງສ່ນ, ຮັອງເຕ້ຮັ້ນອແຫຼິ້ງລັາຊິະວ່ົງຮັ້ນໄດສ່າງເສ່້ນໃໝ່ ່ ຫຼິ້ານເຄຸຍ່ເຝິ້າແລັະສ່ຮັົບຢູ່ທົ່ນ້, ຜ່ຄຸາຂົ້າຍ່ ແລັະ ພຣີະສ່ົງເຄຸຍ່
ິ
່
້ ້
້ ້
້
່
່
້
່
່
ື
ົ
ັ
ຂົ້້ນມາໂດຍ່ເລັມແຕ້ທົ່ດຕ້າເວ່ັນຕ້ກ້ນັບແຕ້ທົ່ດຕ້າເວ່ັນຕ້ກ້ ຮັັບກ້ານກ້ວ່ດກ້າໜ້ັງສ່ຜານແດນແລັວ່ອອກ້ດານຢູ່ທົ່ນ້, ປນ
ິ
ົ
ິ
່
່
້
່
່
່
່
ິ
ໍ
ັ
ຂົ້ອງຕຸ້ນຫຼິ້ວ່ງແຂົ້ວ່ງກ້ານຊິ່, ຮັອດທົ່ດຕ້າເວ່ັນອອກ້ທົ່ເປັນ ຍ່າຊິົນກ້ໄດຂົ້ຽນບົດກ້າບກ້ອນອນເປັນອາມະຕ້ະ.
ຳ
່
້
“ຂົ້ໃຫຼິ້ທົ່ານດມເຫຼິ້າອາລັາຈອກ້ນ້ອກ້ຄຸ້ງ, ເມອອອກ້ຈາກ້ດານຢູ່າງກ້ວ່ນ
່
ໍ
ຳ
ີ
້
້
່
່
້ ່
່
ແລັະ ມງໜ້າໄປທົ່ດຕ້າເວ່ັນຕ້ົກ້ກ້ຍ່າກ້ທົ່ຈະພົບເພອນເກ້່າແລັວ່”
ໍ
ິ
ຸ
່
້
່
້
“劝君更尽一杯酒，西出阳关无故人”
ີ
່
ນ້ແມນຄຸຳາກ້າບກ້ອນທົ່ຂົ້ຽນຂົ້້ນໂດຍ່ຫຼິ້ວ່າງເວ່ຍ່(Wang
່
ີ
ັ
Wei)ນກ້ກ້ະວ່ລັາຊິະວ່ົງຖືັງ (ປີ ຄຸ.ສ່ 618-ປີ ຄຸ.ສ່ 907).
່
່
ຳ
ຢູ່ວ່ນເອ (Yuan Er) ໝ່ຂົ້ອງເພນໄດຮັັບຄຸຳາສ່່ງໃຫຼິ້ໄປປະຈາ
ີ
້
້
່
່
ກ້ານຢູ່ຊິາຍ່ແດນ. “ອອກ້ດານຢູ່າງກ້ວ່ນໄປທົ່ດຕ້າເວ່ັນຕ້ົກ້”,
ິ
່
່
ີ
່
ຕ້ອງໄດເດນທົ່າງຍ່າວ່ໄກ້ນັບໝ່ນກ້ິໂລັແມັດຢູ່າງຫຼິ້ກ້ລັຽງ
ີ
້
່
້
້
່
28
