Page 31 - 2024年3月《占芭》
P. 31
9exkrkvjko | 占芭阅读
່
ີ
່
້
ີ
້
່
ຳ
ບໄດ, ກ້ຽມພອມສ່ຳາຜັດກ້ັບຄຸວ່າມລັຳາບາກ້ ແລັະ ຄຸວ່າມ ອກ້, ຄຸຳາເວ່້າຫຼິ້າຍ່ພັນຫຼິ້າຍ່ໝ່ນບມຄຸາໃດຈະເວ່້າອອກ້ມາ
້
້
ຳ
ຳ
ີ
່
ີ
ເຫຼິ້ງົາຂົ້ອງກ້ານເດນທົ່າງຢູ່າງໂດດດຽວ່. ໝ່ຈະອອກ້ເດນ ໄດ, ໄດແຕ້ນາເອົາອາລັົມອາໄລັອາວ່ອນ, ຄຸາອວ່ຍ່ພອນ ແລັະ
່
້
່
່
້
່
້
້
ຳ
້
່
່
ທົ່າງໄກ້, ເມອຮັອດຍ່າມບອກ້ລັາ, ບຮັວ່າມໃດຈະໄດພົບກ້ັນ ຄຸວ່າມຫຼິ້ວ່ງໃຍ່ທົ່ັງໝ່ົດປະສ່ົມເຂົ້້າໃນຈອກ້ເຫຼິ້າອາລັາ.
່
້ ່
່
້
່
່
“ບານເກ້ີດກ້ວ່າງໃຫຼິ້ຍ່ຈົນແນມບຮັວ່າແມນບອນໃດ, ໄດພຽງແຕ້ຄຸ້ນຫຼິ້າ
່
້
້ ່
່
້
່
່
້
ຄຸວ່າມຊິົງຈຳາຂົ້ອງບານເກ້ີດໃນປາແປກ້ອັນຫຼິ້າງໄກ້ໃນຄຸວ່າມຝິນ”
ັ
້
່
່
“故里苍茫看不极，松楸何处梦魂遥”
ິ
ລັາຊິະວ່ົງໝ່ງ(Ming,ປີ ຄຸ.ສ່1368―ປີ ຄຸ.ສ່ 1644) ສ່ກ້ຂົ້ອງດນແດນແຫຼິ້ງນ້. ທົ່ະຫຼິ້ານຊິາຍ່ແດນຢູ່ແນວ່ໜ້າທົ່ ່
ິ
ຸ
່
້
່
່
ຳ
ໍ
່
່
່
ໃນເວ່ລັາດຽວ່ກ້ັນທົ່ຜ່ປກ້ຄຸອງກ້າລັັງປວ່ແປງສ່ັງຄຸົມກ້ານ ສ່ຮັົບຢູ່າງກ້າຫຼິ້ານເປັນເວ່ລັາດົນນານຕ້າງກ້ຮັຢູ່າງຊິັດເຈນ
ົ
ົ
້ ່
້
້
່
່
້
ິ
່
່
ິ
ິ
ຳ
ິ
ີ
່
ເຮັັດກ້ະສ່ກ້າຢູ່າງເລັກ້ເຊິ່ງ, ກ້ານປະຕ້ບັດຕ້ຊິົນເຜາພະເນ ທົ່ສຸ່ດກ້ຽວ່ກ້ັບຄຸວ່າມໂຫຼິ້ດຮັາຍ່ຂົ້ອງສ່ົງຄຸາມ. ເທົ່ງສ່ລັາຈາ
້
່
່
ີ
່
ໍ
ິ
່
່
ັ
ຈອນກ້ຄຸອຍ່ໆປບຈາກ້ກ້ານໂຈມຕ້ທົ່າງທົ່ະຫຼິ້ານມາເປັນ ລັກ້ແຜນໜ້ງທົ່ຖືືກ້ທົ່າລັາຍ່, ທົ່ະຫຼິ້ານໝ່ງຜໜ້ງໄດລັອງໃຊິ ້
ຳ
ຶ
່
້
້
່
່
່
້
ີ
່
ນະໂຍ່ບາຍ່ທົ່ປະນີປະນອມ, ໃຊິຄຸວ່າມເຂົ້້ມແຂົ້ງສ່ງເສ່ມ ຝິີມໃນດານກ້ານແກ້ະສ່ະຫຼິ້ັກ້ທົ່ເຄຸຍ່ຮັຽນຍ່າມຍ່ັງນອຍ່ຕ້ອນ
່
ື
ີ
້
້
້
່
ິ
້
່
່
່
ຄຸວ່າມສ່ັນຕ້ພາບ. ເມອປຽບທົ່ຽບກ້ັບລັາຊິະວ່ົງກ້ອນ, ກ້ານ ຢູ່ບານເກ້ີດ, ສ່ະຫຼິ້ັກ້ຮັບພຣີະພຸດທົ່ະຮັບຊິະນະສ່ົງຄຸາມທົ່ ່
່ ້
່
ຳ
ຳ
ີ
ິ
ົ
ື
ີ
່
ກ້ສ່າງລັະບົບຂົ້ອງກ້າແພງເມອງຈີນມຄຸວ່າມຮັອບຄຸອບ ຢູ່ືນຢູ່ເທົ່ງດອກ້ບວ່, ເສ່ມສ່າງຂົ້ວ່ັນກ້າລັັງໃຈໃຫຼິ້ສ່ະຫຼິ້າຍ່ຮັວ່ມ
່
້
້
່
້
່
້
້
ໍ
ແລັະ ສ່ົມບ່ນຫຼິ້າຍ່ຂົ້້ນກ້ວ່າເກ້່າ. ຮັົບ. ຫຼິ້ັງຈາກ້ນ້ນ, ລັາວ່ແລັະສ່ະຫຼິ້າຍ່ຮັວ່ມຮັົບກ້ຂົ້້ນໄປເຝິ້າ
່
່
່
ໍ
ິ
ໍ
ໃນໄລັຍ່ະກ້າງຂົ້ອງລັາຊິະວ່ົງໝ່ງ, ຜ່ຊິຽວ່ຊິານດານ ເທົ່ງຫຼິ້ໄຟສ່ັນຍ່ານ, ມັກ້ມຄຸົນຂົ້ໃຫຼິ້ລັາວ່ສ່ະຫຼິ້ັກ້ຮັບພຣີະຊິະ
ິ
້
ີ
້
້ ່
້
ກ້ານທົ່ະຫຼິ້ານທົ່ໂດດເດນຜໜ້ງທົ່ຊິ່ສ່ຈ້ກ້ວ່ງ(Qi Jiguang) ນະສ່ົງຄຸາມເທົ່ງແຜນຫຼິ້ນ, ເພອສ່າງຂົ້ວ່ັນກ້າລັັງໃຈໃນກ້ານ
່
ີ
່
່
່
ິ
່
ຳ
່
ີ
້
່
້
່
້
ຳ
ຳ
່
່
່
ິ
ຳ
ໄດປາກ້ົດໂຕ້. ກ້ອງທົ່ັບທົ່ລັາວ່ນາພາໄດປະສ່ົບຄຸວ່າມສ່າ ຕ້ສ່ ແລັະ ຂົ້ພອນໃຫຼິ້ປອດໄພ. ເທົ່ງຫຼິ້ນທົ່ຢູ່ກ້າແພງທົ່ຫຼິ້ົງ
ໍ
ີ
່
່
້
່
້
້
້
ຸ
ເລັັດໃນກ້ານໂຈມຕ້ໂຈນສ່ະຫຼິ້ັດຜ່ຊິວ່ຮັາຍ່ ແລັະ ໂຈນສ່ະ ເຫຼິ້ອມາຮັອດປດຈບັນ, ວ່ທົ່ກ້ານລັົງມດທົ່ຊິານານພາໃຫຼິ້ ້
້
ື
ັ
່
່
ີ
ຳ
ີ
ິ
ີ
້
້
້
ຫຼິ້ັດຍ່່ປນ (Japanese pirates) ໃນເຂົ້ດແຄຸມຝິງຕ້າເວ່ັນ ພວ່ກ້ເຮັົາຍ່ັງເຫຼິ້ນໄດຢູ່າງຈະແຈງວ່າ, ໄວ່ໜ້ມທົ່ຮັກ້ຫຼິ້ອມຊິີ
ຸ
່
ຸ
່
້
ັ
ັ
່
່
່
້ ່
້
ອອກ້ສ່ຽງໃຕ້ຂົ້ອງຈີນ. ລັາວ່ບແມນເປັນພຽງນັກ້ຮັົບທົ່ພ ິ ວ່ດຜ່ໜ້ງມຄຸວ່າມມງຫຼິ້ວ່ັງຕ້ອະນາຄຸົດທົ່ເຕ້ມປຽມດວ່ຍ່
່
່
ັ
່
ິ
່
ຸ
ີ
່
່
້
່
້
້
່
່
ລັະອາດຫຼິ້ານ, ແຕ້ຍ່ັງແມນນກ້ຍຸ່ດທົ່ະສ່າດດານກ້ານທົ່ະ ຄຸວ່າມຕ້ນເຕ້ນແນວ່ໃດ. ແຕ້ວ່າໃນຄຸວ່າມເປັນຈິງ, ກ້ານເຝິ້າ
້
ັ
່
່
່
່ ່
້
ີ
ຸ
້
ໍ
ຸ
ິ
ິ
່
່
ຫຼິ້ານທົ່ອດົມດວ່ຍ່ຈິດວ່ນຍ່ານຂົ້ອງກ້ານປະດດສ່າງໃໝ່. ່ ຫຼິ້ໄຟສ່ັນຍ່ານແມນໜ້າວ່ຽກ້ທົ່ມຄຸວ່າມສ່ຽງສ່ງຫຼິ້າຍ່, ໄວ່ໜ້ມ
່
່
້
້
່
່
້
່
້
ີ
່
ີ
ເພອເປັນກ້ານປອງກ້ັນສ່ັດຕ້່ໃຫຼິ້ດຍ່່ງຂົ້້ນ, ລັາວ່ຍ່ັງໄດອອກ້ ທົ່ມໃຈຮັຶກ້ເຫຼິ້ມຜນ້ອາດຈະສ່ະຫຼິ້ະຊິີວ່ດໃນກ້ານຕ້ສ່ໃນສ່ະ
ີ
ິ
່
່
່
້
້
້
້
້
ແບບ ແລັະ ນາສ່ະເໜ້ “ຫຼິ້ສ່ັງເກ້ດກ້ານທົ່ວ່າງທົ່າງໃນ”. ນກ້ ໜ້າມຮັົບ.
ໍ
ຳ
ັ
ີ
່
່
ຮັົບທົ່ເຝິ້າເມອງສ່າມາດນອນ, ກ້ິນເຂົ້້າ, ຫຼິ້ົບຝິນ, ຫຼິ້ົບຫຼິ້ມະ ກ້າແພງເມອງຈີນຂົ້ອງລັາຊິະວ່ົງໝ່ງມຈດເລັມຕ້້ນ
່
ຳ
້
້
ື
ີ
ິ
ິ
່
ົ
ຸ
ື
ິ
່
ໄດຢູ່ບອນນ້, ຍ່ັງບສ່່ງຜົນກ້ະທົ່ົບໃນກ້ານສ່ັງເກ້ດກ້ານສ່ະ ຈາກ້ພ່ຫຼິ້່ຊິານ(Hushan)ທົ່ດຕ້າເວ່ັນອອກ້ຂົ້ອງນະຄຸອນ
່
້ ່ ່
ິ
ພາບຂົ້ອງສ່ດຕ້່. ກ້ານປຽນແປງຂົ້ອງອາຄຸານໄດປບປງສ່ະ ຕ້ານຕ້ົງ(Dandong)ແຂົ້ວ່ງຫຼິ້ຽວ່ໜ້ງ(Liaoning), ຈດປາຍ່
້
ຸ
ຸ
ັ
ັ
້
່
່
ິ
່
ຳ
ພາບກ້ານດາລັົງຊິີວ່ດຂົ້ອງນັກ້ຮັົບທົ່ເຝິ້າຊິາຍ່ແດນຢູ່າງ ທົ່າງຢູ່ດານເຈຍ່ຢູ່່ກ້ວ່ນ(Jiayuguan)ແຂົ້ວ່ງກ້ານຊິ. ລັາຊິະ
່
່
່ ່
່
ຳ
ໍ
ຳ
ົ
ິ
ໃຫຼິ້ຍ່ຫຼິ້ວ່ງ, ກ້າລັັງກ້ານຮັົບກ້ໄດຮັັບກ້ານຍ່ກ້ລັະດັບຂົ້້ນ. ວ່ົງໝ່ງແມນລັາຊິະວ່ົງສຸ່ດທົ່າຍ່ທົ່ມກ້ານສ່ອມແປງກ້າແພງ
ີ
້
່
່
່
້
້
້
່
່
້
ື
ໃນລັະດ່ໜ້າວ່, ແມນ້າອາຍ່ເຫຼິ້(Aihe River)ທົ່ໄຫຼິ້ຜານ ເມອງຈີນຢູ່າງຂົ້ະໜ້າດໃຫຼິ້ຍ່, ກ້າແພງເມອງຈີນທົ່ພວ່ກ້
ຳ
ີ
ື
່
້
່
່
່
ຕ້ານຕ້່ງ(Dandong)ກ້າຍ່ເປັນນາກ້ອນ, ທົ່ະຫຼິ້ານມານ ່ ເຮັົາເຫຼິ້ນໃນປດຈບັນສ່ວ່ນຫຼິ້າຍ່ແມນສ່າງຂົ້້ນໃນເວ່ລັານ້.
້
້
ັ
ັ
ຸ
້
້
່
່
້
ເຈິນ(Nvzhen) ຖືືໂອກ້າດນ້ຂົ້າມແມນາມາຮັກ້ຮັານເຂົ້ດ
ຸ
້
່
້
ຕ້າເວ່ັນອອກ້ສ່ຽງເໜ້ອຂົ້ອງຈີນ. ເພອປອງກ້ັນກ້ານຮັກ້ຮັານ,
ື
່
ຸ
້
່
ື
ກ້ອງນາໜ້າກ້ອງທົ່ັບໝ່ງໄດຮັີບເດນທົ່າງທົ່ັງເວ່ັນທົ່ັງຄຸນມາ
ິ
ີ
ຳ
້
້
ົ
ົ
ັ
່
ແຄຸມນ້າຢູ່າລັຈຽງ(Yalu River)ເພອປກ້ປກ້ຄຸວ່າມສ່ະຫຼິ້ງບ
່
CFP 图
CFP 图
29
