Page 35 - 2025年1月《高棉》
P. 35
B½t’manBiess ｜高棉视点
ី
ូ
ួ
ី
ត
ិ
ំ
ជាការរំ�ឹងទកជាទដោ�របស៊ីស៊ី�គំម្សានូ៍អនូតរជាត្ត�ងដែ�រ។ អនូីវត្តដោវទិកាអក�ឹកនាំវ ័ យដោកងឡានូឆ្នាង-ដោម្សាគំងគ ការប្របកត្ត
់
់
ូ
ី
ះ
ិ
ិ
ខិើំស៊ីម្សាដែច់ករំដែលិក��គំំនូត្ត ៣ ជាម្សាួយដោលាកអំក។ ស៊ី�ប្រគំនូភា�យវជីនូ នូិងគំដោប្រម្លាងផ្លាស៊ីបតរការប្រសាវប្រជាវ
ី
ូ
ិ
់
ទ�១ គំឺ �ប្រងឹងកច់ំស៊ី�ប្របត្តិបត្តតិការប្រប�នូ�ស�ី�ាយ វ ិ ទាសាស្ត្ស៊ីតជាដោ��ម្សា អាច់�លិ�លិយវជីនូនូវដោវទិកាស៊ីប្រម្លាប ់
ី
ត
ធ
ូ
់
័
័
ធ
ា
ំ
�
់
ធ
ិ
ះ
់
នូិងដោលិកកម្សាះស៊ី់ "ឥទិ�លិឡានូឆ្នាង-ដោម្សាគំងគ" កងប្រប�នូម្សាត្ត ិ បង្ហាញ់��ដោទ�ដោកាស៊ីលិយរបស៊ីខិះនូ នូិងដោធិី�ការផ្លាស៊ីបតរគំំនូត្ត
ី
ូ
ួ
ូ
់
សាធារណៈអនូតរជាត្តិ។ ចាំបតាំង��ការផ្លាស៊ីបតរថាក�ឹកនាំ ទស៊ីសនូៈជាម្សាួយគ្នា។ ដោយ�ងដោលិ�កទឹកច់ិត្តតយវជីនូឱ្យយច់លិរួម្សា
់
់
ំ
ំ
ះ
ី
ូ
ជានូខិះស៊ី�លិ់ការផ្លាស៊ីបតរស៊ីងម្សាស៊ីវ ិ លិ ចាំប��កច់ំស៊ី�ប្រប- កងវ ិ ស៊ី័យនានាដែ�លិទាកទិនូដោ�នូឹងកិច់ំស៊ី�ប្របត្តិបត្តការ
់
ំ
ិ
ិ
់
ត
់
់
គ
ះ
់
�
ី
ី
ូ
ំ
់
ី
ិ
ឋ
ំ
ិ
់
ត
ិ
ិ
ត្តិបត្តការដោស៊ី�កច់ នូិងពាណជីជកម្សា �លិទំនាកទនូងវបីធិម្សា ៌ ឡានូឆ្នាង-ដោម្សាគំងគ រួម្សាទាំងការដៃច់ំប្របឌ្ឍត្តវ ិ ទាសាស្ត្ស៊ីត នូិង
ដោរឿងរ៉ាវដៃនូកច់ំស៊ី�ប្របត្តិបត្តតិការឡានូឆ្នាង-ដោម្សាគំងគ ប្រត្តូវបានូ បដោច់ំកវ ិ ទា ការការពារបរិសានូ នូិងការ�លិដោស៊ីវាស៊ីងម្សា
់
ា
ិ
ត
គ
ា
់
�
់
ធ
ជ
ធ
ា
ឹ
ប�នូដោ��លិទស៊ីសនូកជីនូ�ដោប្រច់នូស៊ីនូកស៊ីនាបតាម្សារយៈ ជាដោ��ម្សា ដោ��ម្សាី�បណះទស៊ីសនូវ ិ ស៊ី័យអនូតរជាត្តិ នូិងស៊ីម្សាត្តភា�
ិ
ត
៏
ូ
ី
័
ធ
ំ
័
់
៌
ី
់
៍
៌
ធ
័
ការរ៉ាយការណ�ត្តម្លានូដៃនូប្រប�នូ�ស�ី�ាយ។ ប្រប�នូ�ស�- ី ទំនាកទនូងឆ្លុះងវបីធិម្សារបស៊ី�ួកដោគំ ដោ��ម្សាី�ឱ្យយយវជីនូម្សាក��
គ
ំ
់
ំ
ះ
�ាយដៃនូប្របដោទស៊ីទដោនូឡានូឆ្នាង-ដោម្សាគំងម្លានូឧត្តម្សាភា� នូិង ប្របដោទស៊ីទាំង ៦ អាច់បដោងក�ត្តច់ំណងម្សាិត្តតភា�ឆ្លុះងកាត្តភី នូិង
ត
ត
ិ
ូ
ះ
៏
ំ
៍
ត
ិ
ះ
់
ត្តប្រម្សាូវការរបស៊ីខិះនូ ដោ�យម្លានូលិ�អភីិវឌ្ឍឍនូ�ធិទលាយ ទដោនូ តាម្សារយៈការផ្លាស៊ីបរ នូិងកច់ំស៊ី�ប្របត្តិបត្តការ
់
ំ
�
ួ
ូ
ក
�
ិ
ត
ំ
ិ
ិ
ី
ស៊ីប្រម្លាបការដោធិកច់ំស៊ី�ប្របត្តិបត្តការជាម្សាួយគ្នា។ ដោយ�ង ប្រ�ម្សាទាំងបដោង�ត្តអនាគំត្តឈីំះឈីំះស៊ីប្រម្លាបកច់ំស៊ី�ប្របត្តិ-
់
់
ូ
ះ
ូ
ធ
ត
័
គំួរដែត្តប្របម្សាលិ�ំនូវកម្លាំងរួម្សាដៃនូប្រប�នូ�ស�ី�ាយឡានូឆ្នាង- បត្តតិការឡានូឆ្នាង-ដោម្សាគំងគ។
ី
ំ
ំ
៌
ំ
ំ
ា
ំ
ដោម្សាគំងគ ដោ��ម្សាី�រួម្សាគ្នាបដោ�ញ់ស៊ីដោឡងអ��បញ្ចាធិំៗទាំងកំង ទ�៣ គំឺ �ប្រងឹងការស៊ីនូានាអ��អរិយធិម្សា នូិងកសាង
ី
់
ី
ំ
ត្តំបនូ់ នូិងដោលិ�ឆ្នាកអនូតរជាត្តិ ខិត្តខិ�ងស៊ីកម្សាីដោ��ម្សាី � សានូថ្មី��រឹងម្លាំស៊ីប្រម្លាបជីំរីញ់ការត្តភាបដោបះ�ងប្របជាជីនូ។
ះ
៏
ជ
ា
ិ
ូ
់
គ
ា
ះ
�
ដោឆ្លុះយត្តប កត្តប្រតា នូិង�ស�ី�ាយ��ដោរឿងរ៉ាវដែ�លិទទលិការ ទដោនូឡានូឆ្នាង-ដោម្សាគំងម្លានូប្របដែវង ៤៨៨០ គំ�ឡដែម្សាាប្រត្ត
ួ
់
ូ
ឹ
ត
ក
ី
យកច់ិត្តទក�ក��ស៊ីំណាក់ប្របជាជីនូដៃនូប្របដោទស៊ីទាំង ៦ ដែ�លិម្សាិនូប្រត្តម្សាដែត្តបានូបដោង�ត្តដោឡ�ងនូវដោទស៊ីភា�ធិម្សាជាត្ត� ៏
ិ
ូ
ី
់
អ
ាី
ី
ជីំរីញ់ការបដោ�ញ់ត្តប្រម្សាូវការស៊ីម្សាដោ�ត្ត�លិរបស៊ី់ប្របជាជីនូដៃនូ ប្រស៊ីស៊ីសាត្តដៃនូប្របដោទស៊ីទាំង ៦ បដោណាះដោទ បដែនូតវាក៏បានូ
ាី
ំ
ះ
់
៏
៌
៌
័
់
ះ
ប្របដោទស៊ីឡានូឆ្នាង-ដោម្សាគំងគ ដោលិ�កកម្សាះស៊ី់ឥទធិ�លិដៃនូប្រប�នូ ធ បនូសលិទីកនូូវស៊ីម្សាីត្តវបីធិម្សា�ច់ប្រម្សាះ�ណ�ងដែ�រ។ ប្របដោទស៊ី
ត
ិ
ិ
ូ
ត
ំ
ិ
័
ំ
�ស�ី�ាយអនូតរជាត្តកងប្រប�នូម្សាត្តិសាធារណៈអនូតរជាត្ត ិ ទាំង ៦ គំួរដែត្ត�ប្រងឹងការរច់នាកប្រម្សាត្តក�លិ បនូដោរៀបច់ំ នូិង
ធ
ី
ំ
៌
ះ
់
ំ
រួម្សាគ្នាបដោង�ត្តបរិ�កាស៊ីម្សាត្តិសាធារណៈវ ិ ជីម្លានូស៊ីប្រម្លាប ់ រួម្សាប�លិគំដោប្រម្លាង នូិងកម្សាីវ ិ ធិ�ផ្លាស៊ីបតរវបីធិម្សាដែ�លិម្លានូ
ក
ជ
ូ
ូ
់
់
ះ
ា
ិ
ការ�ប្រងឹងកច់ំស៊ី�ប្របត្តិបត្តតិការឡានូឆ្នាង-ដោម្សាគំងគ នូិងដោ��រ ប្រសាប នូិងដោលិ�កកម្សាះស៊ី់ឥទធិ�លិម្លាកយ�ដោ�ដៃនូការផ្លាស៊ីបតរ ូ
ា
៌
ំ
ត្តួនាទ��ងស៊ីកម្សាបដែនូាម្សាដោទៀត្តកងការកសាងស៊ី�គំម្សានូ ៍ វបីធិម្សាឡានូឆ្នាង-ដោម្សាគំងគ។ ទនូាឹម្សានូឹងដោនូះដែ�រ ដោយ�ងប្រត្តូវ
ី
ី
ី
់
៌
វាស៊ីនារួម្សាម្សា�អនូត្តំបនូ់ទដោនូះដោម្សាគំងគ នូិងជីំរីញ់ការអភីិវឌ្ឍឍ ដោរៀបច់ំកម្សាីវ ិ ធិ�ផ្លាស៊ីបតរវបីធិម្សាប្រគំបប្របដោភីទ កសាងដោវទិកា
់
ះ
ូ
រួម្សា នូិងវ ិ បលិភា�រួម្សាកំងអនូត្តំបនូ់។ ស៊ី��កច់ំស៊ីនូនាអរិយធិម្សា ដោធិ�ឱ្យយស៊ីជីដោប្រ�នូវកច់ំស៊ី�ប្របត្តិ-
ូ
�
ី
ិ
ា
៌
ី
ិ
ី
�
ត
ី
ី
ី
ត
ិ
ះ
ះ
ទ�២ គំឺ ជីំរីញ់ឱ្យយកម្លាំងយវជីនូដោ��រត្តួនាទ�ស៊ីំខានូ់ នូិង បត្តតិការឧស៊ីា�កម្សាីវបីធិម្សាដៃច់ំប្របឌ្ឍត្ត បនូជីំរីញ់ការផ្លាស៊ី់-
៌
ត
ំ
ត
់
ិ
ិ
បណះកម្លាំងរស៊ី់រដោវ � កថ្មី�ស៊ីប្រម្លាបកច់ំស៊ី�ប្របត្តិបត្តការកង បរ នូិងការដោរៀនូស៊ីប្រត្ត�គ្នាដោ�វ ិ ញ់ដោ�ម្សាកឱ្យយកានូដែត្តស៊ីី�ជីដោប្រ�
ូ
ំ
់
ី
�
ត
ះ
ី
ី
ូ
៌
ី
ត្តំបនូ់នាដោ�លិអនាគំត្ត។ យវជីនូរ�កច់ដោប្រម្សា�នូ ត្តំបនូ់ឡានូឆ្នាង- រវាងអរិយធិម្សានានាកំងត្តំបនូ់ទដោនូះឡានូឆ្នាង-ដោម្សាគំងគ នូិង
ី
់
ូ
ជ
ើ
ះ
់
គ
ី
ដោម្សាគំងក៏អាច់រ�កច់ដោប្រម្សា�នូដែ�រ �ដោច់ំះ ការបណះយវជីនូជីំនានូ់ �ប្រងឹងការកសាងសានូថ្មី� ីស៊ីប្រម្លាបត្តភាបប្រកដោ�ដោបះ�ង
ូ
ី
ថ្មី�ដៃនូប្របដោទស៊ីទដោនូឡានូឆ្នាង-ដោម្សាគំងគ គំឺជាការកសាងអនាគំត្ត ប្របជាជីនូ តាម្សារយៈការដោធិកច់ំស៊ី�ប្របត្តិបត្តការជាម្សាួយ
ះ
ិ
�
ី
ី
ិ
ត
ិ
ត
ក
ំ
ដៃនូកច់ំស៊ី�ប្របត្តិបត្តការឡានូឆ្នាង-ដោម្សាគំងគ។ ការបដោង�ត្ត នូិង គ្នា៕
ិ
35
35
