Page 43 - 2025年4月《高棉》

TsSn³rbs;elakbNÐit Ca munIbJT§i ｜谢莫尼勒说

�
ិ
់
�
ត
ិ
ិ
ា
កម្មមយនូសិច្បានូ។ ដោ�កាងប្បរិប្បទដៃនូទត្រូម្មងត្រូប្បជាធប្បដោតំយយ តាម្មស្តែប្បប្បស្តែផនូច្បានូស្តែ�ល្បីត្រូប្បជាជំនូយល្បី់យ៉ាងច្បាាសិ់ពីមាគ្នា ៌
ិ
�
�
ិ
អ
ត
ិ
ា
ដោនូះ កម្មជាក៏មានូភាពីដោ�យស្តែ�កតាម្មស្ថានូភាពីជាក់ស្តែសិង �ឹកនាំរប្បសិ់រ�ភីប៉ាល្បីច្បានូដោត្រូកាម្មការច្បាងល្បីប្បង្ហាញពី�ម្មហា-
ា
ា
ព
�
�
ា
ូ
់
រប្បសិ់កម្មជាផងស្តែ�រ ស្តែ�ល្បីដោនូះជាការគំសិរំដោល្បីច្បាថា ត្រូប្បជាធប្បដោតំយយ សិនូិប៉ាតំសិភាទាំង ២ រប្បសិត្រូប្បដោទសិច្បានូត្រូប្បកប្បដោ�យនូ�តំិរ� ា
ព
ិ
ិ
�
ិ
ម្មនូមានូឯកសិណ្តានូរ�ម្មដោនាះដោទ ស្តែតំត្រូប្បជាធប្បដោតំយយគំឺជា ដោ�ើយឈរយ៉ាងរឹងមាំដោល្បីើទត្រូម្មសិនូតិភាពី។ សិនូតិភាពី នូិង
ិ
ា
ា
ិ
ំ
ា
ិ
ធ
ំ
ដោគ្នាល្បីប្បណ្ឌង ដោ�ើយដោគ្នាល្បីប្បណ្ឌងរ�ម្មដៃនូល្បីទិត្រូប្បជាធប្បដោតំយយ ការអំភីិវឌិឍគំឺជាយនូតការ�៏សិំខានូ់ស្តែ�ល្បីរ�ភីប៉ាល្បីស្ថាធា-
ុ
ទាំងតាម្មស្តែប្បប្បស្តែផនូច្បានូ ទាំងស្តែប្បប្បស្តែផនូកម្មពជា ដោនាះគំឺជាការ រណ្ឌរ�ាត្រូប្បជាមានូិតំច្បានូប៉ានូត្រូប្បកានូខាប្បកងដោគ្នាល្បីនូដោយ៉ា-
ា
់
ិ
ិ
់
�
�
ួ
ផល្បី់ផល្បីត្រូប្បដោយ៉ាជំនូ៍ នូិងវ ិ ប្បល្បីភាពីជំនូ�ល្បីត្រូប្បជាជំនូ។ ប៉ាយរប្បសិខនូ ត្រូពីម្មទាំងប៉ានូជំះឥទធិពីល្បីជាវ ិ ជំុមានូ�ល្បី ់
ត
់
�
់
ូ
�
ច
ិ
ិ
ិ
់
"រសិជាតំសិម្មួឆ្នាញអាត្រូសិ័យដោល្បីើដោត្រូគំឿងដោទសិខសិៗគ្នា ា ប្បណ្តាត្រូប្បដោទសិនានាកងកច្បាសិ�ត្រូប្បតំប្បតំការជាម្មយ
�
�
ត
ិ
ា
ៃ
ត
�
លាយប្ប�ល្បីគ្នា" ជាធាតំផសំដោ�កាងមាគ្នាដៃនូល្បីទធិត្រូប្បជាធ- ិ ត្រូប្បដោទសិច្បានូ។ កម្មពជាស្តែ�ល្បីជាម្មតំស្តែ�កស្តែ�ប្បរប្បសិច្បានូ ក ៏
ិ
ត
ិ
៌
់
ិ
�
ា
ច
�
�
ូ
ិ
ុ
ា
ូ
ា
ត
ប្បដោតំយយតាម្មស្តែប្បប្បស្តែផនូច្បានូ �ច្បាមានូប្បញ្ញាក់យ៉ាងច្បាាសិ់ នូិង ស្តែតំងត្រូប្បកានូ់ជំំ�រយ៉ាងរឹងមាំដោ�កងការស្តែ�រកាសិនូភាពី
ិ
ា
�
ផល្បី់ជាទ��ករណ្ឌសិត្រូមាប្បយល្បី�ឹងដោ�យគ្នានូភាពីត្រូសិពីច្បា- នូិងការប្បដោងាើនូការអំភីិវឌិឍ។
៍
់
ម
់
ិ
ត
ា
ិ
ឺ
ិ
ឹ
ត្រូសិពីល្បីពី�ត្រូប្បដោទសិច្បានូ ដោនាះគំសិភាត្រូប្បកានូដោយ៉ាប៉ាយត្រូប្បជាជំនូ ជារ�ម្ម ត្រូប្បដោទសិច្បានូអំភីិវឌិឍត្រូប្បពីនូធត្រូប្បជាធប្បដោតំយយ
ិ
ិ
័
់
ើ
ូ
ិ
ា
ិ
ា
ទទាំងត្រូប្បដោទសិច្បានូស្តែ�ល្បីជាស្ថាប្បនូសិំខានូសិត្រូមាប្បការពីត្រូងឹង �ំដោណ្ឌរការទាំងត្រូសិុង នូិងប្បដោងើ ាតំភាពីអំស្ថារយដោ�កងអំភីប៉ាល្បីកច្បា ច
់
័
ិ
ច
�
ិ
កច្បាសិ�ត្រូប្បតំប្បតំតិការពី�ប្បកស នូិងការត្រូប្បកានូដោយ៉ាប៉ាយ �ឹកនាំត្រូប្បជាជំនូឱ្យយប្បនូអំភីវឌិឍវ ិ សិយទាំងអំសិរប្បសិជាតំ។
ឹ
ត
់
�
ិ
់
ច
ិ
ិ
័
ដោត្រូកាម្មការ�ឹកនាំរប្បសិប្បកសកម្មមយនូសិច្បានូ។ សិភាត្រូប្បកា ប្បស្តែនូាម្មពី�ដោល្បីដោនូះ ត្រូគំប្បទ�ភាពីដៃនូជំ�វ ិ តំសិងម្មអាច្បា�ះប្បញ្ញាំង
ួ
ា
់
ឹ
ិ
ិ
ត
ើ
គ
�
ច
់
ិ
�
�
ំ
់
�
់
់
នូដោយ៉ាប៉ាយត្រូប្បជាជំនូច្បានូគំឺជាភាពីវ ិ ដោសិសិម្មយដៃនូទត្រូម្មង ់ ពី��នូាៈរប្បសិត្រូប្បជាជំនូ នូិងស្ថាប្បសិដោ�ងរប្បសិត្រូប្បជាជំនូ ធានា
ត
ិ
ិ
ត្រូប្បជាធប្បដោតំយយស្តែ�ល្បីប៉ានូចាក់ឫសិគំល្បីកងត្រូប្បដោទសិច្បានូ ថាប្បណ្ឌងត្រូប៉ាថារប្បសិ់ត្រូប្បជាជំនូត្រូតំូវប៉ានូស្តែត្រូប្បកាយដោ�ជា
ំ
ា
ួ
ិ
់
ា
�
�
ួ
់
ច
ចាប្បពីឆ្នាំ ១៩៤៩ ម្មក ដោ�យប្បដោងាើនូនូវភាពីលាយប្ប�ល្បី កមាំងច្បាល្បីករពីតំត្រូប៉ាក�សិត្រូមាប្បការអំភីិវឌិឍជាតំិ។ ត្រូប្បដោទសិ
ូ
់
ា
ិ
ូ
ិ
ធ
ា
័
ធ
ូ
គ្នាដៃនូទសិសនូៈអំភីិវឌិឍជាតំិ ប្បដោងាើតំប៉ានូល្បីទធផល្បីម្មហាស្ថាល្បី ទាំងអំសិ់មានូសិទិដោត្រូជំើសិដោរើសិគំរត្រូប្បពីនូនូដោយ៉ាប៉ាយស្តែ�ល្បី
ំ
ត
ា
ា
កងត្រូប្បវតំិស្ថាស្ត្សិតម្មនូសិសជាតំិពីវឌិឍនូភាពីរប្បសិត្រូប្បដោទសិ សិម្មត្រូសិប្បនូឹងត្រូប្បដោទសិនានា គំ�រស្តែតំដោគ្នារពីគ្នាដោ�វ ិ ញដោ�ម្មក
់
�
�
�
�
ា
ា
ា
់
ួ
ា
�
ិ
ូ
ព
ច្បានូ។ ដោ�យស្តែ�កដោ�កងត្រូប្បដោទសិកម្មជា ចាប្បតាំងពីអាណ្ឌតំ ិ ត ស្តែសិើងរកម្មល្បី�នូរ�ម្មគ្នា រកាភាពីខសិគ្នា ផ្ទាសិប្បតរ នូិង
់
ូ
�
�
ទ� ៦ ម្មក ដោទាះប្បជាមានូ ឬម្មនូមានូពី�ប្បកសដោ�កាងវ ិ មានូ សិិកាពីគ្នាដោ�វ ិ ញដោ�ម្មក ដោ�ើយរ�ម្មគ្នាពីត្រូងឹង នូិងអំភីិវឌិឍ
�
�
ា
ា
�
ិ
�
ា
ព
ើ
់
ិ
ត
ើ
៌
�
រ�ាសិភាក� ស្តែតំរាជំរ�ភីប៉ាល្បីកម្មជាប៉ានូដោធឱ្យយពី�ប្បកសមានូ អំរិយធម្មនូដោយ៉ាប៉ាយរប្បសិម្មនូសិស។ ដោ�ដោពីល្បីស្តែ�ល្បីដោយើង
�
�
�
�
ិ
ា
ិ
ា
ា
ដោ�កងវ ិ មានូសិនូភាពី។ ត្រូប្បជាធប្បដោតំយយគំឺជាការរ�ម្មប្ប�ល្បី ពីិភាកាអំពីស្ថានូភាពីត្រូប្បជាធិប្បដោតំយយដោ�កងត្រូប្បដោទសិម្មយ
ច
ត
ំ
ូ
�
�
�
ស្តែ�ល្បីត្រូប្បកប្បដោ�យប្បរិយ៉ាប្បនូាដោ�ើម្មបរ�ម្មគ្នាប្បដោពីញប្បស្តែនូាម្ម នូិង ដោយើងត្រូតំវចាប្បដោផើម្មពីស្ថានូភាពីជាកស្តែសិងដៃនូត្រូប្បដោទសិដោនាះ។
់
ា
ត
ូ
ំ
ត
�
ា
់
ិ
ា
ំ
ជំយគ្នាដោ�ើម្មប�វឌិឍនូភាពី ដោ�យធានាយ៉ាងម្មតំមាំថា សិដោ�ង ត្រូប្បដោទសិទាំងអំសិ់គំរស្តែតំដោគ្នារពីភាពីច្បាត្រូម្មុះដៃនូអំរិយធម្មពីភីពីដោលាក
៌
�
ា
�
�
រប្បសិត្រូប្បជាជំនូដោប្បដោទាះប្បជាត្រូប្បគំល្បី់ជំនូ�ល្បីគំណ្ឌប្បកសនូដោយ៉ា- នូិងដោគ្នារពីសិទរប្បសិត្រូប្បដោទសិទាំងអំសិកងការដោត្រូជំើសិដោរើសិ
ើ
ិ
�
់
ា
់
ូ
ធ
ិ
់
់
�
ូ
ប៉ាយណ្តាក៏ដោ�យ កសិដោ�ងរប្បសិត្រូប្បជាជំនូជាមាសិ់អំណ្តាច្បា ដោ�យឯករាជំយនូវផវដោឆ្នាះដោ�កានូល្បីទិត្រូប្បជាធប្បដោតំយយ។
៏
ិ
ួ
ំ
់
ំ
ព
ច
់
ធ
ូ
ត
៏
ើ
ិ
ស្តែ�ល្បីដោនូះជាការដោល្បីើកតំដោម្មង�ល្បីអំរិយធម្មនូដោយ៉ាប៉ាយរប្បសិ ់ កាងនាម្មជាម្មតំ�រឹងមាំរប្បសិច្បានូ នូិងជាសិ�គំម្មនូ៍វាសិនា
៌
់
ា
់
ិ
�
ម្មនូសិសជាតំិ។ រ�ម្ម កាងយគំសិម្មយ�ម� ត្រូគំប្បរ�វកាល្បី កម្មពជាទទ�ល្បីប៉ានូនូវ ូ
ូ
�
�
់
័
�
�
ា
់
៌
ិ
ិ
់
ើ
ិ
�
ិ
"គំនូួឹះដៃនូការដោធើអំភីប៉ាល្បីកច្បាចជាតំិ គំឺចាប្បដោផតើម្មពីការ ការគ្នាំត្រូទជាប្បជានូច្បាចពី�ច្បានូកងការដោត្រូជំើសិដោរើសិមាគ្នាអំភីិវឌិឍ
�
ូ
ិ
ព
ប្បដោងើនូត្រូប៉ាកច្បាណ្ឌល្បីត្រូប្បជាជំនូ" ជាកនូដោស្ថាដៃនូត្រូប្បជាធប្បដោតំយយ ស្តែ�ល្បីសិម្មត្រូសិប្បនូឹងល្បីកខខណ្ឌជាតំិរប្បសិត្រូប្បដោទសិកម្មជា៕
់
ា
ូ
ឌ
ំ
់
�
43