Page 16 - 2024年4月《高棉》
P. 16
B½t’manBiess
高棉视点｜
高棉视点｜ B½t’manBiess
ព
ូ
់
�
ី
ញ
�
�ំគំិតថាដោជំឿនូដោលឿនូដោនា�ដោ�។ ដោយើងប្រ��លកណីតប្រតា ពិនូយលពិដោហតផលដៃនូការដោ��ពិ�ផាយដោសៀវដោ�ដោនូ�ថា
់
ំ
�
ី
�
់
ិ
ំ
ី
ជាដោប្រចិើនូអពិជំនូជាតិចិនូតែ�លដោ�ើរដោ�កានូ់ពិិភពិដោ�កដោ� "ដោទាំ��ជាដោសៀវដោ�ដោនូ�ប្រតូវ�នូដោគំចាត�កថាជាដោសៀវដោ�
�
់
ដោពិលដោនា�។ �តែនូតមានូដោរឿង�ួយ អុកនូពិនូិប្រតូវតែតកតប្រតាពិ ី �រាណីក៏ដោ�យ ក�តែនូតអុកអានូគំឺជាអុកជំំនានូ�មី។ ការ
៏
ិ
់
ុ�
ុ�
់
៍
ា
ព
ើ
�
់
ី
�
ឹ
ិ
��ពិដោស្គាធំនូផ្លាល�នូរ�សគ្នាត់ អតែ�លគ្នាត់សរដោសរដោនា� ចិងប្រកង នូិងដោ��ពិ�ផាយដោសៀវដោ��រាណី គំួរតែតតែណីនាំ
ួ
ិ
�
ុ
ឹ
�
�
�
់
គំឺជាគំំនូិតរ�សគ្នាត់។ �នូសសតែ�ល�នូ�នូដោ��រដោ�ស អកអានូឱ្យយស��ងដោ�ើលដោ��� ដោហើយប្រ�ឈ្ងុ���នូង
ា
ិ
ិ
ដោហើយប្រគ្នានូ់តែតអងយសរដោសរដោ�កងប្រ�ដោ�សចិនូដោនា� ដោយើង អនាគំត ដោ�យ�នូតែ�នូដោ�ើរដោ�អតីតកាលវ ិ ញដោ�ើយ"។
ុ
�
�
�
�នូ��ួលយកដោ�"។ កាលពិី ២ ឆ្ងាំ�នូ ដោ�ក�នូដោកើតជំំងឺ�យលគំរ ដោហើយ
់
ិ
ុ
ូ
ត
់
�
ំ
ដោសៀវដោ�ដោនូ��នូប្រ��លផំនូវសដោណីរតែ�ល�នូសល�ក ប្រតូវសប្រមាកដោ��នូាីរដោពិ�យអស់រយៈដោពិលកនូឹ�ឆ្ងាំ។ ដោ�ក
ុ
ូ
�
ុ
ដោ�យ�ញ្ចូាវនូតចិិនូកងស�យ�ដោនូ�។ ពិួកដោគំធា��នូដោ� មានូ�ញ្ញាកងការ�រិដោភាគំអាហារ អានូដោសៀវដោ� នូិងសរដោសរ
ឹ
័
់
ា
ើ
ំ
ុ
�
�
ិ
�នូតការសកា �ដោពិញដោ�សកក�ម ដោ�ើរដោលងក�ានូត នូិង អកសរ �តែនូតដោ�ក�នូនូពិនូិដោសៀវដោ� «ប្រ�ជំំ�តិរ�ស់ ជំង
�
�
ុ�
ិ
ំ
ុ
ី
សកាប្រស្គាវប្រជាវដោ�ដោប្រ�ប្រ�ដោ�សកងអ�ងពិឆ្ងាំ១៨៤០ សហឺ» តែ�លមានូ ១០ ភាគំ នូិងដោសៀវដោ�ប្រ�ជំំអតិ��
�
�
ុ
ិ
ូ
ូ
ំ
�
�
ិ
ើ
់
់
់
ុ
ំ
�លឆ្ងាំ១៩១១។ វាក៏ជាកណីតប្រតារ�សជំនូជាតិចិនូ ជាដោប្រចិើនូដោ�ដោពិលសប្រមាកដោលតែប្រគំ។
ិ
ុ
់
�
ើ
័
់
ឹ
ស�យដោ�ើ�តែ�លដោធំើ�ំដោណីរដោ�កានូ់ពិិភពិដោ�ក នូិង ដោ�ក�នូនូយ៉ាយថា �នូសសប្រគំ�គ្នា�នូផ្លាស�រ ត ូ
ើ
ព
ំ
ើ
�
ព
៌
សដោងាតដោ�ើលអរិយធំ��ដោនូ�ផងតែ�រ។ ការដោ��ពិ�ផាយ �នូតិចិ�តងៗពិីការតែ�ងតែចិកគ្នា នូិងភាពិឯដោកា ដោឆ្ងា�ដោ�រក
ុ
ព
ិ
ដោសៀវដោ� «ដោឆ្ងា�ដោ�កានូ់ពិិភពិដោ�ក» ដោនូ��នូ��ួលការ អរិយធំ�សកល។ សពិើដៃ�ុដោនូ� ប្រ�ដោ�សចិនូ នូិងពិិភពិដោ�ក
៌
ម
ព
់
ចា�អារ�ណីយ៉ាងខាំងដោ�កងវ ិសយសកាប្រស្គាវប្រជាវ �នូរួ�ផសគ្នា ដោហើយកាយជាតួអងតែត�ួយដោ�យប្រតូវដោ�ើរដោឆ្ងា�
ា
ុ
ឹ
ំ
ុ
ុ
៍
ិ
័
ឹ
�
ូ
�ដោនាគំ�វ ិ ជា នូិង�ជំឈ�នូវ�បធំ�។ ដោ�ក ជំង សហឺ �នូ ដោ�កានូ់ពិិភពិដោ�ក។
�
ា
៌
�
ឋ
ូ
ូ
ូ
ិ
ព
�
ដោសៀវដោ� «ដោឆ្ងា�ដោ�កានូ់ពិិភពិដោ�ក» តែ�លនូពិនូិដោ�យដោ�ក ជំង សហឺ �
钟叔河主编的《走向世界丛书》 图片来源于网络
16
